Działalność polityczna 1969-90

Omawiając działalność narodowo-niepodległościową na terenie Leamington Spa zaznaczyć trzeba, że ze względów statutowych, PKK jako takie, nigdy tego rodzaju działalności nie prowadziło. Niemniej jednak członkowie połączonych zarządów PKK, Klubu i Koła Rodzicielskiego żywo reagowali na wypadki w kraju wstępując do doraźnie powoływanych komitetów. Dlatego też omawiając życie Polaków w Leamington Spa pracy tej pominąć nie sposób. Początki były nader skromne.

Prezes Ośrodka prof Zbigniew Antoni Scholtz

Pierwsza akademia odbyła się w 1965r. W rocznicę Konstytucji majowej. Program wypełniono własnymi siłami: Gości przywitał nowo wybrany prezes PKK p. S. Zakrzewski, przemówienie wygłosił p. prof. Z. A. Scholtz, pieśni i tańce wykonały miejscowe dzieci i młodzież szkolna. 26.11.1967r. na akademię w dniu Święta Niepodległości przybyli po raz pierwszy goście z Londynu z Egzekutywy Zjednoczenia Narodowego. W dniu tym Złoty Krzyż Zasługi otrzymał ks. Kanonik J. Gołąb a Srebrne Krzyże pani A. Zakrzewska i p. W. Swienc.

Pierwszą manifestacją we własnym ośrodku było ogólne zebranie Polaków powołane w związku z wypadkami grudniowymi w kraju na wybrzeżu. 22.12.1970r. na wniosek p. prezesa Stanisława Czarzastego powołano niezależny Komitet Organizacyjny pod przewodnictwem p. prof. Z. A. Scholtza. Do Komitetu tego weszli wszyscy ówcześni członkowie połączonych zarządów PKK, Koła Rodzicielskiego i Klubu, a na publicznym zebraniu 3.1.1971r. przeprowadzono zbiórkę na oba emigracyjne Skarby Narodowe i uzgodniono rozolucję, którą podano do prasy polskiej i angielskiej: „Wolni Polacy w Leamington Spa i okolicy zasyłają wyrazy współczucia rodzinom ofiar terroru komunistycznego w kraju, a szczególnie w Gdańsku, Gdyni, Szczecinie i Słupsku”.

Rok później Polacy z Leamington Spa wysłali list do posła do parlamentu Sir Dudley Smitha z prośbą o poruszenie sprawy katyńskiej w Westminster. List ten podpisano po mszy św. 23.5.1971r. Uroczystości w dniu 11go listopada były główną okazją do okazywania niepodległościowej postawy tutejszego społeczeństwa. W przeciągu 25ciu lay głównymi prelegentami na akademiach byli oprócz prezesa p. prof. Z. A. Scholtza, p. Zygmunt Szadkowski, prezes Federacji SPK, p. płk. Roman Czerniawski oraz premier Rządu RP na uchodźstwie, p. Kazimierz Sabbat, który gościł w ośrodku 13.11.1977r. i 18.11.1979r. Obszerne sprawozdanie z tej ostatniej wizyty ukazało się w miejscowej prasie angielskiej.

Godne uczczenie świąt narodowych w małym ośrodku nigdy nie było łatwe, wobec czego zwracano się do artystów z zewnątrz, chociaż zawsze ograniczano się do artystów emigracyjnych, nie chcąc utrzymywać żadnych kontaktów z reżymem PRL. Przyjeżdżał więc p. A. Hardy z Zespołem Amatorskim z Coventry oraz artyści operowi pani Stanisława Horwat, p. Marian Nowakowski i pani Iwona Januszajtis. Występowały najlepsze kabarety londyńskie PECHa i p. M. Ostapko. Były też zespoły p. Dziedzica z południowego Londynu, „Sami Swoi”, oraz pani Modrzewskiej. Wycieczki do polskiego Londynu kilkakrotnie zastępowały miejscowe obchody. 20.4.1974r. członkowie PKK złożyli wizytę u prezydenta RP na uchodźstwie p. prof. Stanisława Ostrowskiego, odwiedzając po drodze Instytut gen. Sikorskiego.

W 1978r. Zwiedzano POSK i złożono wieniec pod pomnikiem katyńskim. 17.9.1989r. Leamington Spa wzięło udział w centralnych obchodach 50cio lecia napaści niemiecko-sowieckiej na Polskę, zorganizowanych na Whitehall i na Wembley w Londynie. Społeczność leamingtońska jako całość, a także jej poszczególne jednostki, brała udział w centralnych instytucjach emigracji. Na pierwszy plan wysuwa się to postać p. prof. Z. A. Scholtza, prezesa ośrodka przez 20 z pierwszych 25ciu kadencji, a równocześnie ministra Rządu RP na uchodźstwie. Sprzyjał on wszelkim inicjatywom tutejszego społeczeństwa, okazując pomoc Polsce w najszerszym tego słowa znaczeniu. 9.10.1977r. powstał Komitet Obywatelski celem przprowadzenia wyborów delegatów na Ogólny Zjazd Polaków w W. Brytanii.

W Skład tego komitetu weszli ks. Prałat J. Gołąb, oraz panowie: prof. Z. A. Scholtz, D. Celiński, S. Chojnacki, S. Gałamaga, V. Dior, S. Jankowicz, S. Kaszczyszyn, S. W. Librowski, A. F. Misiński, M. F. Łepkowski, R. Ogórek, E. Pietrecki, S. Piotrowski, J. Poliszewski, W. Swienc, M. Topoliński, K. Zieliński i M. Zieliński. Komitet zorganizował zebranie informacyjne wszystkich Polaków i przeprowadził wybory, w wyniku których p. K. Zieliński został delegatem na zjazd. Dwa lata później na Światowy Zjazd jedności z Walczącym Krajem, który odbył się w Londynie w 40-lecie wybuchu wojny, delegatami z Leamington Spa byli panowie R. Ogórek i K. Zieliński. Latem 1980r. W czasie pierwszego okresu Solidarności ośrodek gościł delegatów rejonowych Midlandów, przybyłych na zebranie informacyjne z ministrami Jerzym Zaleskim i Mieczysławem Sasem Skowrońskim. Okres stanu wojennego był okresem wzmożonej pomocy krajowi.

Chcąc przyciągnąć sympatyków brytyjskich, ośrodek zorganizował latem 1983r. Wystawę rzeźb p. dr Czesława Kołodyńskiego. Otwarcia wystawy dokonał mer Leamington Spa, a wśród zaproszonych gości znaleźli się co wybitniejsi przedstawiciele miejscowego społeczeństwa brytyjskiego. Dochód z wystawy poszedł na „Medical Aid for Poland”. Wizyta p. Krzysztofa Turkowskiego, dziłacza Solidarności z Wrocławia w lutym 1989r. Dała możność zapoznania się z ówczesnymi poglądami opozycji w kraju w czasie specjalnego spotkania w ośrodku. 1989r. Był rokiem wielkich zmian i zainteresowania sprawami krajowymi. W kwietniu 1989r. Odbyły się ostatnie wybory do Rady Narodowej RP. W Leamington Spa oddano 72 głosy w tych wyborach, które były swego rodzaju oceną „okrągłego stołu” w kraju dokonaną przez społeczeństwo emigracyjne. W naszym okręgu wyborczym wybrany został p. dr S. J. Librowski. Kilka miesięcy później na Zjazd Wolnych Polaków w Londynie delegatem z terenu Leamington Spa został p. W. Niewiarowski. Tak się niestety złożyło, że w czerwcu 1990r. niedługo przed pierwszymi wolnymi wyborami w Polsce, których przeprowadzenie było jednym z zasadniczych celów politycznych emigracji, zmarł prezes ośrodka p.prof. Z. A. Scholtz. Pogrzeb jego stał się najświetniejszą manifestacją polityczną na tutejszym terenie, na którą przybyły najwyższe władze państwowe z prezydentem RP na uchodźstwie p. Ryszardem Kaczorowskim na czele. Wśród 50cio osobowej delegacji z Londynu byli ministrowie Rządu RP, przewodniczący Rady Narodowej RP p. Zygmunt Szadkowski wraz z członkami Rady, przewodnicząca PPS pani dr Lidia Ciołkoszowa, delegacja SPK ze sztandarem, prezes IPAKu oraz prezesi poszczególnych ośrodków z terenu. Mszę św. żałobną koncelebrowali ks. Prałat J. Gołąb i Ks. Prałat S. Świerczyński. Pieśni wykonała pani Iwona Januszajtis. Zmarłego żegnano na cmentarzu okolicznościowymi przemówieniami, po czym żałobnicy udali się do ośrodka na przyjęcie wydane przez połączone zarządy w imieniu ośrodka.

Ten gest oraz wyżej wymienieni goście to chyba wystarczający komentarz nad życiem i zasługami zmarłego. Najlepszym dowodem zainteresowania sprawami polskimi były jednak nie tyle zebrania i udział w zjazdach, co ofiarność na cele ogólne. Na czele wymienić tu trzeba datki na Skarb Narodowy, dwukrotne fundatorstwo POSKu, zakupione w pierwszym najtrudniejszym dla tej instytucji okresie, oraz hojne dary na powstałe w latach 1980tych: Fundusz Wolności Słowa, Fundusz Pomocy Polsce, Medical Aid for Poland, (dzięki ofiarnej pracy pani dr J. Parafjanowiczowej) i Fundusz Doraźnej Pomocy Polsce. W tym ostatnim przypadku, ośrodek okazał się drugim co do hojności ośrodkiem polskim w Anglii. Pomoc leamingtońska wspierała też doraźnymi darami Instytut ge. Sikorskiego, PMS, Bibliotekę Polską w Londynie, inwalidów wojennych, remont pomnika na Monte Cassino, PUNO, Komitet Pomocy Polakom w Rosji i fundatorów sztandaru SPK w Chesterfield. Później, w zmienionej sytuacji politycznej w kraju i na emigracji, ośrodek wspierał finansowo program radiowy „Poles Apart”.

Akademia trzecio- majowa w 1985

Akademia trzecio- majowa w 1985

Prezes Ośrodka minister rządu Emigracyjnego dekoruje ks Prałata Gołąba orderem Polonia Restituta 30go czerwca 1985

Rząd RP na emigracji 1972. Prof Scholtz stoi pierwszy od prawej